 |
| अल्पसंख्याक हक्क दिन 18 डिसेंबर 2021 |
अल्पसंख्यांकांच्या हक्कांच्या रक्षणासाठी भारतात दरवर्षी 18 डिसेंबर
रोजी अल्पसंख्याक हक्क दिन साजरा केला जातो. अल्पसंख्याकांशी संबंधित मुद्द्यांविषयी
आणि त्यांच्या संरक्षणाबद्दल लोकांना शिक्षित करण्यावर देखील या दिवसाचा उदेश्यआहे . चला
भारतात अल्पसंख्याक हक्क दिनाबद्दल अधिक वाचूया.
मानवाधिकार व अल्पसंख्याक अल्पसंख्याकांचे मानवी हक्क काय आहेत?
मानवाधिकार सार्वत्रिक आहेत आणि नागरी, राजकीय, आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक अधिकार अल्पसंख्याक गटातील सदस्यांसह
सर्व मानवांचे आहेत. अल्पसंख्यांकांचे सदस्य कोणत्याही मानवावर आणि कोणत्याही भेदभाव
न करता समाजात इतरांशी समान अटींवर सर्व मानवी हक्क आणि मूलभूत स्वातंत्र्य मिळविण्यास
पात्र आहेत.
प्रश्न 1 केंद्र
सरकारने अधिसूचित केलेल्या देशात अल्पसंख्याक पक्ष काय आहेत?
Muslims, Sikhs,
Christians, Buddhists, Jain and Zorastrians (Parsis) have been notified as
minority communities under Section 2 (c) of the National Commission for
Minorities Act, 1992
२०११ च्या जनगणनेनुसार, देशातील अल्पसंख्याक लोकसंख्येची टक्केवारी 19.3% आहे. मुस्लिम लोकसंख्या 14.2% आहे. ख्रिश्चन २.3% शीख 1.7%, बौद्ध ०.7%, जैन ०..4% आणि पारसी ०.०6%.
भारतीय राज्यघटनेतील कलम 30 काय आहे?
भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 30
मध्ये असे म्हटले आहे की अल्पसंख्यांकांना शैक्षणिक संस्था स्थापन
आणि व्यवस्थापित करण्याचा अधिकार आहे.
त्यात नमूद केले आहे:
"धर्म किंवा
भाषा विचारात न घेता सर्व अल्पसंख्याकांना त्यांच्या आवडीच्या शैक्षणिक संस्था स्थापन
आणि व्यवस्थापित करण्याचा अधिकार असेल."
“All minorities, whether
based on religion or language, shall have the right to establish and administer
educational institutions of their choice.”
मानवी हक्कांचा मुद्दा
अल्पसंख्याकांच्या हक्कांची सार्वत्रिक
घोषणा मानवी हक्क, आंतरराष्ट्रीय करार, जातीय भेदभावाच्या सर्व प्रकारांच्या निर्मूलनावरील अधिवेशन, मुलाच्या हक्कांवरचे अधिवेशन आणि व्यक्तींच्या हक्कांवरील घोषणेमध्ये
स्पष्टपणे परिभाषित केली गेली आहे. राष्ट्रीय किंवा वांशिक, धार्मिक किंवा भाषिक अल्पसंख्यांक आणि इतर व्यापक-आधारित आंतरराष्ट्रीय
मानवाधिकार करार आणि घोषणा. यामध्ये पुढील अविभाज्य, परस्परावलंबी आणि परस्परसंबंधित मानवी हक्कांचा समावेश आहे
: वंश, रंग,
राष्ट्रीय किंवा वांशिक मूळ, भाषा, धर्म, जन्म, किंवा इतर कोणत्याही स्थितीवर आधारित कोणत्याही भेदभाव, अपवर्जन, निर्बंध किंवा पसंतीपासून अल्पसंख्याकांच्या सदस्यांचा मानवी
हक्क,
जे आनंद लुटायच्या उद्देशाने आहेत. किंवा प्रभाव. मानवी हक्क
आणि मानवी हक्क या सर्व क्षेत्रातील अल्पसंख्याकांच्या सदस्यांसाठी मूलभूत स्वातंत्र्य
आणि शिक्षण, रोजगार, आरोग्य सेवा, गृहनिर्माण आणि सामाजिक सेवा या सर्व क्षेत्रातील भेदभावपासून
मुक्तता.
अल्पसंख्याकातील प्रत्येक व्यक्तीस कायद्यापुढे समानता,
न्यायालयासमोर समानता आणि कायद्याचे समान संरक्षण मिळण्याचा
मानवी हक्क आहे.
अल्पसंख्यक सदस्यांचा सांस्कृतिक, धार्मिक, सामाजिक, आर्थिक आणि सार्वजनिक जीवनात प्रभावीपणे सहभागी होण्याचा मानवी
हक्क.
संघटनेच्या स्वातंत्र्यावर
अल्पसंख्याक सदस्यांचा मानवी हक्क.
अल्पसंख्याकांवर मानवी हक्क आहे.
अल्पसंख्यांकांना त्यांची संस्कृती आणि भाषेचा आनंद घेण्याचा
आणि विकसित करण्याचा मानवी हक्क आहे.
अल्पसंख्याकांना त्यांची शाळा आणि इतर प्रशिक्षण आणि शैक्षणिक
संस्था स्थापन करणे आणि त्यांचे देखभाल करणे आणि त्यांच्या स्वतःच्या भाषेत शिकविणे
आणि प्रशिक्षित करण्याचा मानवी हक्क आहे.