marathi vyakaran quiz 12 वाक्प्रचार आणि म्हणी
मराठी व्याकरणावर आधारित प्रश्न खालील स्पर्धा परीक्षांमध्ये विचारले जातात:
१) महाराष्ट्र राज्यातील स्पर्धा परीक्षा
✅ MPSC (महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग) – राज्यसेवा (PSI, STI, ASO, सहायक, तहसीलदार, गट-ब, गट-क इत्यादी)
✅ MPSC पोलीस भरती – पोलीस शिपाई, PSI
✅ तलाठी भरती परीक्षा
✅ आरोग्य विभाग भरती परीक्षा
✅ ZP भरती परीक्षा (जिल्हा परिषद भरती)
✅ वन विभाग भरती परीक्षा
२) बँकिंग आणि अर्थसंबंधित परीक्षा
✅ IBPS (Institute of Banking Personnel Selection) – Clerk, PO, RRB (मराठी राज्यातील बँका)
✅ SBI Clerk / PO (मराठी भाषेची गरज असलेल्या जागांसाठी)
३) शिक्षण व शैक्षणिक स्पर्धा परीक्षा
✅ TET (Teacher Eligibility Test) – महाराष्ट्र शिक्षक पात्रता परीक्षा
✅ CTET (मराठी माध्यमासाठी आवश्यक असलेल्या शाळांसाठी)
४) इतर महत्त्वाच्या परीक्षा
✅ TCS (Tata Consultancy Services) – महाराष्ट्रातील भरती परीक्षांसाठी मराठी भाषा चाचणी घेतली जाते.
✅ SSC (Staff Selection Commission) – काही पदांसाठी स्थानिक भाषेचा समावेश असतो.
✅ रेल्वे भरती परीक्षा (RRB Mumbai, Pune, Nagpur इत्यादी)
५) स्थानिक आणि नगरपालिका परीक्षा
✅ BMC (बृहन्मुंबई महानगरपालिका) भरती परीक्षा
✅ PMC (पुणे महानगरपालिका) भरती परीक्षा
✅ नाशिक, नागपूर, औरंगाबाद महानगरपालिका भरती परीक्षा
या सर्व परीक्षांमध्ये मराठी व्याकरण आणि भाषा चाचणीसाठी प्रश्न विचारले जातात. नाम, सर्वनाम, क्रियापद, विशेषण, क्रियाविशेषण, संधी, समास, वाक्यरचना, विरामचिन्हे इत्यादी घटक महत्त्वाचे असतात.
"वाक्प्रचार आणि म्हणी" वर आणखी १५ बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs)
"वाक्प्रचार आणि म्हणी" वर ३० बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs)
-
"डोक्यावर हात मारून घेणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) स्वतःचे नुकसान करून घेणे
b) दुसऱ्याला मदत करणे
c) आनंद साजरा करणे
d) हट्टीपणा करणे
✔️ उत्तर: a) स्वतःचे नुकसान करून घेणे -
"गरज पडल्यास वाघालाही वाकावे लागते" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) गरजेपुढे मोठ्यामोठ्यांनाही नमावे लागते
b) वाघ नेहमी माणसापेक्षा शक्तिशाली असतो
c) संकट काळात धैर्य दाखवावे
d) आपली ताकद दाखवावी
✔️ उत्तर: a) गरजेपुढे मोठ्यामोठ्यांनाही नमावे लागते -
"हातचे राखून वापरणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) योग्य नियोजन करून खर्च करणे
b) मदत न करणे
c) हात घट्ट पकडणे
d) कोणीही काही करू शकत नाही
✔️ उत्तर: a) योग्य नियोजन करून खर्च करणे -
"ढवळ्या शिंपल्याला काय फळ?" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) मेहनतीला फळ मिळते
b) आळशी व्यक्तीला काहीच मिळत नाही
c) जसे कर्म तसे फळ
d) शिंपल्यात मोती निघतो
✔️ उत्तर: b) आळशी व्यक्तीला काहीच मिळत नाही -
"अंगावर येणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) कुणावर हल्ला करणे
b) प्रेमाने जवळ येणे
c) स्वतःचे संरक्षण करणे
d) लपून राहणे
✔️ उत्तर: a) कुणावर हल्ला करणे -
"अर्ध्यावर सोडणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) अपूर्ण ठेवणे
b) पूर्ण करणे
c) दुसऱ्यावर टाकणे
d) प्रयत्न करणे
✔️ उत्तर: a) अपूर्ण ठेवणे -
"अडला हरी गाढवाचे पाय धरतो" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) गरज पडल्यास कोणाच्याही मदतीसाठी झुकावे लागते
b) माणसाने नेहमी नम्र राहावे
c) संकट काळात माणसाने गाढवावर बसावे
d) चांगल्या गोष्टीकडे लक्ष द्यावे
✔️ उत्तर: a) गरज पडल्यास कोणाच्याही मदतीसाठी झुकावे लागते -
"ओंजळीत पाणी उरणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) काहीही शिल्लक न राहणे
b) भरपूर मिळणे
c) हात हलका करणे
d) पाणी ओतून टाकणे
✔️ उत्तर: a) काहीही शिल्लक न राहणे -
"आकाशाला गवसणी घालणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) मोठे स्वप्न पाहणे
b) हवेत उडणे
c) जमीन खणणे
d) झाड लावणे
✔️ उत्तर: a) मोठे स्वप्न पाहणे -
"नाक कापणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) अपमान करणे
b) सन्मान वाढवणे
c) नाक धरून ठेवणे
d) मोठ्या व्यक्तीचे ऐकणे
✔️ उत्तर: a) अपमान करणे -
"बुडत्याला काडीचा आधार" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) संकटात असलेल्या व्यक्तीला थोडीशी मदतही उपयोगी पडते
b) डुबणाऱ्याने पोहायला शिकावे
c) पाण्याच्या जवळ जाऊ नये
d) नेहमी तयारी ठेवा
✔️ उत्तर: a) संकटात असलेल्या व्यक्तीला थोडीशी मदतही उपयोगी पडते -
"हातातोंडाशी आलेला घास निघून जाणे" याचा अर्थ काय?
a) शेवटच्या क्षणी नुकसान होणे
b) भोजन करणे
c) कुणाच्या मदतीला धावून जाणे
d) संकट टाळणे
✔️ उत्तर: a) शेवटच्या क्षणी नुकसान होणे -
"लाख मोलाची गोष्ट" याचा अर्थ काय?
a) अत्यंत मौल्यवान गोष्ट
b) दुर्लक्षित गोष्ट
c) सस्तीत मिळणारी वस्तू
d) कोणालाही नको असलेली गोष्ट
✔️ उत्तर: a) अत्यंत मौल्यवान गोष्ट -
"साप सोडून ससराला पकडणे" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) मोठ्या संकटाला सोडून लहान संकट पकडणे
b) साप पकडणे सोपे नाही
c) नेहमी ससरालाच पकडावे
d) कोणत्याही संकटातून दूर राहावे
✔️ उत्तर: a) मोठ्या संकटाला सोडून लहान संकट पकडणे -
"हत्तीच्या दात दाखवायचे आणि खायचे वेगळे" याचा अर्थ काय?
a) बाहेरून काही आणि आतून काही वेगळे असणे
b) हत्ती खूप मोठा असतो
c) दाखवण्याच्या गोष्टीत रस असणे
d) खाण्यासाठी वेगळे पदार्थ वापरणे
✔️ उत्तर: a) बाहेरून काही आणि आतून काही वेगळे असणे
-
"तोंडात मिठाची गुळणी धरणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) गप्प बसणे
b) जोरात बोलणे
c) खूप खाणे
d) तिखट बोलणे
✔️ उत्तर: a) गप्प बसणे -
"अडाणी बैल नांगराला गोठा" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) अडाणी व्यक्तीला महत्त्वाची जबाबदारी देणे योग्य नाही
b) बैलाने गोठ्यातच राहावे
c) नांगर नेहमी व्यवस्थित ठेवावा
d) बैलाला गोठ्यात टाकू नये
✔️ उत्तर: a) अडाणी व्यक्तीला महत्त्वाची जबाबदारी देणे योग्य नाही -
"नाचता येईना अंगण वाकडे" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) स्वतःच्या चुका लपवण्यासाठी बाहेरच्या कारणांचा आधार घेणे
b) चांगले नाच शिकणे
c) अंगण नेहमी नीट ठेवावे
d) कोणत्याही गोष्टीची तक्रार करणे
✔️ उत्तर: a) स्वतःच्या चुका लपवण्यासाठी बाहेरच्या कारणांचा आधार घेणे -
"गरजवंताला अक्कल नसते" या म्हणीचा अर्थ काय?
a) गरज असलेल्या व्यक्तीला नीट विचार करायला वेळ नसतो
b) गरज नसलेल्यालाच अक्कल असते
c) अक्कल असलेल्याला गरज पडत नाही
d) गरज नसेल तर अक्कल कमी होते
✔️ उत्तर: a) गरज असलेल्या व्यक्तीला नीट विचार करायला वेळ नसतो -
"हात झडतोय तसा पाय लावणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) परिस्थितीनुसार वागणे
b) हात झटकणे
c) जबरदस्तीने काही करणे
d) घाईने निर्णय घेणे
✔️ उत्तर: a) परिस्थितीनुसार वागणे -
"चोराच्या उलट्या बोंबा" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) चुकीचा असतानाही स्वतःला निर्दोष ठरवणे
b) चोर जोरात ओरडतो
c) सगळ्यांनी चोर पकडावा
d) उलटे बोलू नये
✔️ उत्तर: a) चुकीचा असतानाही स्वतःला निर्दोष ठरवणे -
"उंटाच्या तोंडात जीरं" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) मोठ्या गरजेसाठी अत्यल्प मदत मिळणे
b) उंट नेहमी मोठा असतो
c) जीरं उंटाला आवडते
d) मोठ्या व्यक्तीला लहान गोष्ट शोभत नाही
✔️ उत्तर: a) मोठ्या गरजेसाठी अत्यल्प मदत मिळणे -
"अपेक्षेने डोंगर खोदला, उंदीर निघाला" या म्हणीचा अर्थ काय?
a) मोठ्या अपेक्षेनंतर फारच लहानसहान परिणाम मिळणे
b) डोंगर नेहमी उंदीर उगमासाठी खणावा
c) अपेक्षा ठेवल्या नाहीत तर काहीच मिळत नाही
d) उंदीर फार धोकादायक असतो
✔️ उत्तर: a) मोठ्या अपेक्षेनंतर फारच लहानसहान परिणाम मिळणे -
"उंट बघतोय, पण सुईच्या भोकातून" या म्हणीचा अर्थ काय?
a) खूप लहान जागेतून मोठे काही पाहणे
b) उंट आणि सुई यांचा काहीही संबंध नाही
c) मोठ्या संकटात छोट्या उपायाने सुटका होणे
d) मोठ्या संकटाकडे दुर्लक्ष करणे
✔️ उत्तर: d) मोठ्या संकटाकडे दुर्लक्ष करणे -
"पायउतार होणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) पद सोडणे
b) वेगाने पळणे
c) डोंगर उतरून खाली येणे
d) चढाई करणे
✔️ उत्तर: a) पद सोडणे -
"नाव मोठं लक्षण खोटं" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) नाव मोठे असले तरी वागणूक वाईट असणे
b) नाव ठेवलं की लक्षण सुधारतं
c) चांगल्या नावाने चांगलेच घडते
d) नाव आणि लक्षण यांचा काहीही संबंध नाही
✔️ उत्तर: a) नाव मोठे असले तरी वागणूक वाईट असणे -
"बाप मोठा की बैल?" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) निरर्थक वाद घालणे
b) बाप सर्वांत मोठा असतो
c) बैल नेहमी मदतीला येतो
d) बापाने कधीही बैलासारखे वागू नये
✔️ उत्तर: a) निरर्थक वाद घालणे -
"नाठाळाला भाषा कळत नाही" या म्हणीचा योग्य अर्थ कोणता?
a) हट्टी माणसाला समजावले तरी उपयोग नाही
b) नाठाळ माणसाने नेहमी विचार करावा
c) भाषेचे ज्ञान सर्वांना हवे
d) नाठाळ माणसाला प्रेमाने वागवावे
✔️ उत्तर: a) हट्टी माणसाला समजावले तरी उपयोग नाही -
"उशीरा सुचलेली शहाणपण व्यर्थ" या म्हणीचा अर्थ काय?
a) वेळ निघून गेल्यावर आलेले ज्ञान निरुपयोगी असते
b) शहाणपण नेहमी उशीरा येते
c) उशीरा निर्णय घ्यावा
d) शहाणपण मिळवण्यासाठी वेळ लागतो
✔️ उत्तर: a) वेळ निघून गेल्यावर आलेले ज्ञान निरुपयोगी असते -
"बोलून चालून" या वाक्प्रचाराचा अर्थ काय?
a) विचार करून बोलणे
b) काही ना काही कारणाने
c) चालण्याआधी बोलणे
d) चर्चा न करता निर्णय घेणे
✔️ उत्तर: b) काही ना काही कारणाने
हे ३० प्रश्न तुमच्या परीक्षेसाठी किंवा सरावासाठी उपयुक्त ठरतील. अजून काही हवे असतील का? 😊