25 mcqs on Protection of Child Rights Act, 2005 |
25 mcqs on Protection of Child Rights Act, 2005
अचूक उत्तरे व pdf सर्वात शेवटी दिलेले अआहे. केंद्रप्रमुख भरती 2023|maha Kendra Pramukh Bharti 2023 apply with direct link
"बाल हक्क संरक्षण कायदा, 2005" (MCQ)
1. बालहक्क संरक्षण कायदा कोणत्या वर्षी लागू करण्यात आला?
a) 2000
b) 2005
c) 2010
d) 2015
2. बालहक्क संरक्षण कायद्याचे उद्दिष्ट पुढील वयापर्यंतच्या मुलांच्या हक्कांचे संरक्षण करणे आहे:
a) 14 वर्षे
b) 16 वर्षे
c) 18 वर्षे
d) २१ वर्षे
3. हा कायदा बाल हक्क संरक्षणासाठी राष्ट्रीय आयोग (NCPCR) स्थापन करतो. NCPCR च्या अध्यक्षाची नियुक्ती कोण करते?
a) भारताचे राष्ट्रपती
b) भारताचे पंतप्रधान
c) भारताचे सरन्यायाधीश
d) महिला आणि बाल विकास मंत्री
4. हा कायदा "मुलाची" अशी व्याख्या करतो ज्याने वय पूर्ण केलेले नाही:
a) 12 वर्षे
b) 14 वर्षे
c) 16 वर्षे
d) 18 वर्षे
5. खालीलपैकी कोणता अधिकार कायद्याने प्रदान केलेला नाही?
a) शिक्षणाचा अधिकार
b) पोषणाचा अधिकार
c) आरोग्य सेवेचा अधिकार
d) रोजगाराचा अधिकार
6. कायदा बालमजुरी प्रतिबंधित करतो आणि मुले कोणत्याही कामात गुंतलेली नाहीत याची खात्री करतो:
a) धोकादायक व्यवसाय
b) कृषी उपक्रम
c) घरगुती काम
d) कलात्मक कामगिरी
7. राज्य स्तरावर कायद्याच्या अंमलबजावणीसाठी कोण जबाबदार आहे?
a) राज्य बाल हक्क संरक्षण आयोग
b) जिल्हाधिकारी
c) पोलीस विभाग
d) राज्य शिक्षण विभाग
8. कायदा जिल्हा स्तरावर बाल कल्याण समित्या (CWCs) स्थापन करतो. CWCs ची मुख्य जबाबदारी काय आहे?
a) शिक्षण हक्क कायद्याची योग्य अंमलबजावणी सुनिश्चित करणे
b) एकात्मिक बाल विकास सेवा (ICDS) च्या कामकाजावर देखरेख करणे
c) बाल शोषण, दुर्लक्ष किंवा सोडून देण्याच्या प्रकरणांना सामोरे जाणे
d) गरजू मुलांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे
9. कायद्याचे कोणते कलम मुलांविरुद्धच्या गुन्ह्यांसाठी शिक्षेशी संबंधित आहे?
a) कलम २३
b) कलम ३१
c) कलम 45
d) कलम ५६
10. कायद्याने कोणत्याही कारणासाठी मुलांची विक्री आणि खरेदी करण्यास मनाई आहे. या गुन्ह्यासाठी तुरुंगवासाची शिक्षा आहे जी यापर्यंत वाढू शकते:
a) 1 वर्ष
b) 3 वर्षे
c) 5 वर्षे
d) 7 वर्षे
11. कायद्याने लहान मुलांशी संबंधित प्रकरणे हाताळण्यासाठी विशेष जुवेनाईल पोलिस युनिट्स (SJPU) ची स्थापना करणे अनिवार्य केले आहे. SJPU सेट करण्यासाठी कोण जबाबदार आहे?
a) राज्य सरकार
b) गृह मंत्रालय
c) महिला आणि बाल विकास मंत्रालय
d) राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग
12. या कायद्यात जिल्हा स्तरावर बाल संरक्षण युनिट (CPU) निर्माण करण्याची तरतूद आहे. CPU ची प्राथमिक भूमिका काय आहे?
a) मुलांना समुपदेशन सेवा प्रदान करणे
b) बाल हक्कांबाबत जनजागृती मोहीम राबवणे
c) शाळांच्या कामकाजावर लक्ष ठेवणे
d) दत्तक प्रक्रिया सुलभ करणे
13. कायद्याने प्रत्येक बालकाचा खालील सर्व प्रकारांपासून संरक्षण करण्याचा अधिकार मान्य केला आहे:
a) भेदभाव
b) हिंसा
c) शोषण
d) वरील सर्व
14. कायद्याचे कोणते कलम राष्ट्रीय बाल हक्क संरक्षण आयोगाच्या कार्यपद्धती आणि अधिकारांशी संबंधित आहे?
a) कलम १३
b) कलम २१
c) कलम 33
d) विभाग
15. हा कायदा बालविवाहास प्रतिबंधित करतो आणि मुली आणि मुलांसाठी विवाहाचे किमान वय निर्धारित करतो. कायद्यानुसार मुलांचे लग्नाचे किमान वय किती आहे?
a) १८ वर्षे
b) १९ वर्षे
c) 20 वर्षे
d) २१ वर्षे
16. कायद्याअंतर्गत गुन्ह्यांच्या खटल्यासाठी विशेष न्यायालये स्थापन केली आहेत. या विशेष न्यायालयांच्या पीठासीन अधिकाऱ्याची नेमणूक कोण करते?
a) भारताचे सरन्यायाधीश
b) राज्य सरकार
c) राष्ट्रीय बाल हक्क संरक्षण आयोग
d) भारताचे राष्ट्रपती
17. कायद्याने अशा मुलांसाठी अनौपचारिक शिक्षणाची तरतूद अनिवार्य केली आहे ज्यांच्याकडे:
a) शारीरिक अपंगत्व
b) बौद्धिक अक्षमता
c) शाळा सोडली
d) गुन्हेगारी कारवायांमध्ये गुंतलेला आहे
18. हा कायदा प्रत्येक बालकाचा आर्थिक शोषण आणि कोणत्याही कामापासून संरक्षण होण्याचा हक्क ओळखतो:
a) त्यांच्या आरोग्यासाठी किंवा नैतिकतेसाठी हानिकारक
b) वाहतूक नियमांचे उल्लंघन
c) भीक मागणे किंवा रस्त्यावरील कामगिरीशी संबंधित
d) मनोरंजन उद्योगात
19. कायद्याने राज्य सरकारला खालील गोष्टींची आवश्यकता असलेल्या मुलांचे स्वागत आणि काळजी घेण्यासाठी बालगृहे स्थापन करणे बंधनकारक केले आहे:
a) वैद्यकीय उपचार
b) शैक्षणिक समर्थन
c) तात्पुरता निवारा आणि संरक्षण
d) व्यावसायिक प्रशिक्षण
20. कायद्याचे कोणते कलम बाल हक्कांच्या अंमलबजावणीसाठी राज्य सरकारची भूमिका आणि जबाबदाऱ्यांशी संबंधित आहे?
a) कलम 8
b) कलम १५
c) कलम २५
d) कलम ३७
21. हा कायदा मुलांच्या जीवनावर परिणाम करणाऱ्या बाबींमध्ये सहभागी होण्याच्या अधिकाराला मान्यता देतो. कायद्याचे कोणते कलम सहभागाच्या अधिकाराशी संबंधित आहे?
a) कलम ५
b) कलम 11
c) कलम 19
d) कलम २७
22. या कायद्यात बाल संरक्षण निधीची स्थापना करण्याची तरतूद आहे. या निधीत कोणाचे योगदान आहे?
a) राज्य सरकार
b) केंद्र सरकार
c) स्वयंसेवी संस्था आणि सेवाभावी संस्था
d) वरील सर्व
23; या कायद्यानुसार प्रत्येक पोलीस ठाण्यात बालकल्याण पोलीस अधिकाऱ्याची स्थापना करणे बंधनकारक आहे. या अधिकाऱ्याची भूमिका काय?
- a) बाल शोषण आणि दुर्लक्ष प्रकरणांची चौकशी करणे
- b)बाल-अनुकूल पोलिसिंग पद्धतींचा प्रचार करणे
- c)कायद्याच्या विरोधात असलेल्या मुलांना कायदेशीर मदत प्रदान करणे
- d)मुलांना शैक्षणिक हेतूंसाठी पोलिस स्टेशनला भेट देण्याची परवानगी देणे
24; हा कायदा धोकादायक प्रक्रिया किंवा ऑपरेशनमध्ये मुलांचा वापर करण्यास प्रतिबंधित करतो. खालीलपैकी कोणती प्रक्रिया धोकादायक मानली जाते?
a) कापड उत्पादन
b) किरकोळ विक्री
c) कार्यालय प्रशासन
d) अन्न प्रक्रिया
25; या कायद्यानुसार राज्य सरकारने मुलांच्या कल्याणासाठी स्वतंत्र विभाग स्थापन करणे आवश्यक आहे. या विभागाला काय म्हणतात?
a) बाल विकास विभाग
b) बाल संरक्षण विभाग
c) बाल हक्क विभाग
d) महिला आणि बाल विकास विभाग
उत्तरे:
- b) 2005
- c) 18 वर्षे
- a) भारताचे राष्ट्रपती
- d) 18 वर्षे
- d) रोजगाराचा अधिकार
- a) धोकादायक व्यवसाय
- a) राज्य बाल हक्क संरक्षण आयोग
- c) बाल शोषण, दुर्लक्ष किंवा सोडून देण्याच्या प्रकरणांना सामोरे जाणे
- b) कलम ३१
- c) 5 वर्षे
- a) राज्य सरकार
- b) बाल हक्कांबाबत जनजागृती मोहीम राबवणे
- d) वरील सर्व
- b) कलम २१
- a) १८ वर्षे
- b) राज्य सरकार
- c) शाळा सोडली
- a) त्यांच्या आरोग्यासाठी किंवा नैतिकतेसाठी हानिकारक
- c) तात्पुरता निवारा आणि संरक्षण
- a) कलम 8
- d) कलम २७
- d) वरील सर्व
- b) बाल-अनुकूल पोलिसिंग पद्धतींचा प्रचार करणे
- a) कापड उत्पादन
- d) महिला आणि बाल विकास विभाग